นครศรีธรรมราช

 โขนละคอน วังนครศรีธรรมราช ละครผู้หญิงของเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย) แสดงต้อนรับแขกฝรั่ง เมื่อปี พ.ศ. ๒๓๖๗ ภาพลายเส้นโดย ร้อยโทเจมส์ โลว์  ทูตรัฐบาลอังกฤษจากเกาะพริ๊นซ์ ออฟ เวลส์ (เกาะหมาก : ปีนัง)  มายังเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย) ในปี พ.ศ. ๒๓๖๗ ภาพจาก  British Library ละครชาตรีโบราณเริ่มมีแพร่หลายในเมืองนครศรีธรรมราชมาช้านานเท่าใดนั้นยังหาข้อสรุปไม่ได้ ทว่าในยุคหนึ่ง นาฏกรรมอีกประเภท คือโขนละคร ได้เข้ามามีบทบาทในหน้าประวัติศาสตร์เมืองนครศรีธรรมราชอย่างชัดเจน โดยถือกำเนิดขึ้นอย่างเป็นทางการในสมัยกรุงธนบุรี และสืบทอดกันต่อเนื่องยาวนานมาจนถึงปัจจุบัน ปลายปีพุทธศักราช ๒๓๐๙ ถึงต้นปี พ.ศ. ๒๓๑๐ เมื่อกรุงศรีอยุธยาอยู่ในสภาพที่ไม่อาจจะรักษาความมั่นคงในเอกราชเอาไว้ได้ บรรดาผู้คนต่างทยอยกันอพยพออกจากเมืองหลวง โดยมีจุดหมายปลายทางเป็นบ้านเกิดบ้าง เมืองที่มีญาติพี่น้องอาศัยหรือรับราชการอยู่บ้าง หรือไม่ก็หัวเมืองใหญ่ที่ยังสามารถรักษาบ้านเมืองเอาไว้ได้บ้าง ซึ่งเมืองนครศรีธรรมราชในขณะนั้น สถานภาพทางการเมืองมีฐานะเป็นหัวเมืองชั้นเอกขึ้นตรงกับกรุงศร...