หลักหินบนองค์พระบรมธาตุ คืออะไร ?
เป็นไปได้หรือไม่...
๑. ที่เสายูปะ จะวิวัฒนาการสู่ "ใบเสมา" ?
๒. หรือไม่ "ยูปะ" ก็คือ "สีมา" ของสถูป ?
๓. หากใครเคยเห็นหินหลักที่ท่าชี ช่วยบอกทีครับว่ามีลักษณะเดียวกันกับเสาในรูปนี้หรือไม่ เพราะหายไปจากตำแหน่งที่ควรจะอยู่บนคอระฆังพระธาตุนี้ ๑ หลัก ?
และ ๔. หรือตำแหน่งนี้เป็นสถานที่ประจุพระบรมสารีริกธาตุ ?
บนตำแหน่งคอระฆังขององค์พระบรมธาตุเจดีย์ มีหลักหินที่เรียกว่า "เสายูปะ" ขนาบอยู่ทั้ง ๒ ข้างของแต่ละมุมบัลลังก์ ยกเว้นมุมด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ที่ไม่มีหลักฝั่งทางด้านทิศตะวันตกในตำแหน่งสมมาตรที่ควรจะอยู่ และหลักที่เพิ่มมาในด้านทิศตะวันออก ทำให้สันนิษฐานได้ว่าเสายูปะที่เป็นแท่งหินโกลนนั้นแต่เดิมมี ๘ หลัก และที่ถือปูนขึ้น ๑ หลัก รวมแล้ว ๙ หลัก
นักวิชาการให้ความหมายของเสายูปะว่าน่าจะเป็นหมุดหมายของแกนโครงสร้าง แต่การที่มีส่วนที่ยื่นออกมาในขนาดที่ใกล้เคียงกันนี้ทำให้เกิดข้อสงสัยว่า เห็นใด ? ส่วนของโครงสร้างด้านในจึงโผล่ยื่นออกมาด้านนอก
เมื่อพิจารณาตำแหน่งที่ตั้งของหลักหินทั้ง ๘ พบว่าอยู่โดยรอบของส่วนที่เป็นบัลลังก์ ซึ่งบัลลังก์นี้หมายถึงพระพุทธอาสน์อันเป็นที่หมายถึงพระพุทธเจ้า ซึ่งในพระสูตรว่าใช้กันมาตั้งแต่พระพุทธเจ้ายังมีพระชนม์อยู่ กล่าวคือพระเถระจะแสดงธรรมก็แต่งอาสน์ถวายพระพุทธเจ้าก่อน เผื่อเสด็จมาจะได้ประทับ ดังนั้นการที่ปรากฏหลักหินยูปะนี้อยู่โดยรอบ จึงน่าจะเข้าใจได้ว่าเป็นการกำหนดเขตศักดิ์สิทธิ์อีกนัยยะหนึ่งอย่างใบเสมา ร่วมกับการที่ถัดขึ้นไปมีพระอริยสาวกในอาการทักษินาวัฏ อัญชลีกรวนขวาทำความเคารพตามอย่างวัฒนธรรมอินเดีย ซึ่งการบูชาในลักษณะนี้บุคคลที่บูชานั้นจะสถิตอยู่ในวงล้อมของหมู่ผู้บูชา
ดังนั้น หากพระอริยสาวกกระทำการบูชาพระผู้มีพระภาคเจ้าอยู่ในตำแหน่งนี้ ก็น่าจะเป็นไปได้ว่าพระบรมสารีริกธาตุขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงไม่น่าจะอยู่ต่ำกว่าฝ่าเท้าของพระอริยสาวกลงไปอย่างไรได้
อีกประการสำคัญคือ หินหลัก ที่สถิตอยู่ ณ ท่าชีนั้น หากรูปทรง ขนาด และชนิดของหินคล้ายกันกับเสายูปะบนองค์พระบรมธาตุเจดีย์ ก็น่าจะพอสันนิษฐานได้ว่าเป็นแท่งที่ชำรุดหลุดไปจากองค์พระบรมธาตุเจดีย์ในตำแหน่งที่ได้กล่าวมาแล้ว
ส่วนถ้าเป็นจริงอย่างนั้น แล้วหินหลักเป็นแค่หลักหิน ยูปะก็คงเรียกว่าเสา (ซึ่งต้องมีความยาว) ไม่ได้ คงเรียกได้แต่ หลักหิน หรือหลักยูปะ ก็เท่านั้น
วันพระ สืบสกุลจินดา
วันเสาร์ ที่ ๒๐ มกราคม ๒๕๖๑
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น