"พระธรรมรูจี" วิหารหลังสุดท้ายที่เพิ่งหายไปจากพระธาตุเมืองนคร

"พระธรรมรูจี"
วิหารหลังสุดท้ายที่เพิ่งหายไปจากพระธาตุเมืองนคร

"พระธรรมรูจี ต่อพระระเบียงด้านตะวันตก 

ทำแล้วยาว ๖ วา กว้าง ๑ วา ๓ ศอก สูง ๓ วา ๔ ห้อง พระพุทธรูป ๘ องค์ ๑ หลัง" 

ข้อความในใบบอกของพระยาสุขุมนัยวินิต ข้าหลวงเทศาภิบาล สำเร็จราชการมณฑลนครศรีธรรมราช เรื่อง ส่งรายงาน ศก ๑๑๖ ลงวันที่ ๔ ตุลาคม ร.ศ.๑๑๗ กราบทูลพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย (พระยศในขณะนั้น)

บทความที่อ้างถึง ได้มีการระบุตำแหน่งที่ตั้ง ขนาด และโบราณวัตถุภายในของ "พระธรรมรูจี" ไว้อย่างชัดเจน ทำให้สามารถวิเคราะห์หาคำตอบของที่ตั้งในปัจจุบันได้ง่ายขึ้น 

โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเอกสารดังกล่าว ได้กล่าวยกรายการปฏิสังขรณ์ ซ่อมแซมศาสนสถานเป็นข้อๆ 

ในข้อที่ ๔ ระบุว่า "พระธรรมศาลา เป็นมุขต่อพระระเบียงด้านตะวันออกพระบรมธาตุ" 

ในข้อที่ ๕ ระบุว่า "พระธรรมรูจี ต่อพระระเบียงด้านตะวันตก" 

ฉะนั้นเมื่อพิจารณาที่ตั้งตามที่บทความระบุถึง และเทียบกันในทิศตรงกันข้ามกับวิหารพระธรรมศาลาในปัจจุบัน ก็จะพบคำตอบว่า ที่ตั้งของวิหารพระธรรมรูจีในปัจจุบัน คือส่วนหนึ่งของวิหารพระระเบียงคดในด้านทิศตะวันตก 

 ตำแหน่งของพระธรรมรูจี จากภาพถ่ายโบราณ

ส่วนในสภาพปัจจุบัน จะเห็นว่าพระธรรมรูจีไม่มีความเป็นเอกเทศเหมือนแต่ก่อน กลางพระวิหารถูกตัดช่องผ่ากลางไปเป็นส่วนเดียวกันกับวิหารพระระเบียงคต มีจุดสังเกตคือมีมุขยื่นออกไปนอกพระระเบียงในทิศตะวันออก ๑ วา และทิศตะวันตกอีกวาหนึ่ง พระพุทธรูปประจำพระวิหารในปัจจุบันมีเพียง ๒ องค์ (หันพระพักตร์เข้าหากัน) จากที่ระบุในใบบอกฯ ว่ามีถึง ๘ องค์

วันพระ สืบสกุลจินดา